Boeiend windenergieproject op de Noordzee

boeiend-windenergieproject-op-de-noordzee

Boeiend windenergieproject op de Noordzee

Posted on in Nieuws


Wind op zee is onmisbaar om in 2050 CO2-neutraal te zijn. Er staan daarom verschillende partijen te trappelen om nieuwe windparken aan te leggen in de Noordzee. Vier
LiDAR-boeien van RPS gaan alvast vooruit om in opdracht van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) het windpotentieel, de golfhoogtes, stromingen en getijden te meten. Beleef in dit artikel een boeiend inkijkje in een internationaal project waarin noodzaak, passie en innovatie samenkomen.

“Wat is dit indrukwekkend zeg. Zeker als je ze voor de eerste keer ziet.” Projectmanager Behzad Aziz van de RVO, onderdeel van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, wijst nog maar eens omhoog naar de vier metershoge boeien. Ze staan nu nog op de kade in het Maritiem cluster van Den Helder, maar zullen spoedig de Noordzee opgaan.

“Als je beseft dat deze boeien 24 maanden in de ruige zee moeten overleven om hoogwaardige data te leveren, dan krijg ik nog meer waardering voor deze techniek, het proces en de mensen die hieraan werken”, steekt Behzad van wal.

Tendercoördinator Jeroen Cauwels van RPS, die het aanbestedingstraject vanuit Nederland begeleidde, knikt instemmend. “Je krijgt hier echt de indruk dat dit een teamprestatie is. Ik heb vooraf al veel tekeningen gezien van de dwarsdoorsnede van de boeien, maar in het echt merk je pas hoe groots dit is. Dan gaat zo’n project bij mij echt leven.”

In totaal zijn er voor de twee Nederlandse meetcampagnes in de Noordzee zes boeien gereserveerd.  Per meetcampagne liggen er twee boeien in het water en is er één back-up boei.

Uitbreiden windturbines

De LiDAR-boeien winnen data in voor de bouw van nieuwe windparken op zee. Want als het gaat om het genereren van windenergie trapt de Nederlandse overheid het gaspedaal steviger in. Zo heeft zij drie nieuwe windgebieden aangewezen. Dit zijn Nederwiek, Lagelander en Doordewind. Deze komen bovenop de andere windgebieden die al produceren of in voorbereiding zijn.

De uitbreiding van de windturbines is bedoeld om een groter aandeel groene stroom te produceren voor huishoudens en de Nederlandse industrie. “Eerst was de planning om 11 gigawatt uit windenergie op zee te halen rond 2030. Dat wordt nu verhoogd naar 21 gigawatt”, weet Behzad. Daarmee vormen de windparken op zee over enkele jaren de grootste bron van elektriciteit voor Nederland.

Projectmanager Behzad Aziz (RVO).

Metocean-campagnes

De RVO heeft het voortouw genomen om voor Nederwiek en IJmuiden Ver het potentieel aan windenergie en metocean-omstandigheden te meten. Geen overbodige luxe. Want het plan is om zowel in Nederwiek als in IJmuiden Ver op een oppervlak van ongeveer 600 vierkante kilometer meerdere grote windturbineparken aan te leggen, die allebei een totaalvermogen van 6 gigawatt moeten opleveren.

“In samenwerking met ons internationaal opererend Energy-team zetten we hiervoor twee metocean-campagnes op”, legt Jeroen uit. “In die campagnes meten we onder meer de windsnelheden en hoe de golven en getijen zich gedragen. Dat meetprogramma gebeurt met de installatie van twee LiDAR-boeien in windenergiegebied IJmuiden Ver en twee in Nederwiek. Op respectievelijk 60 en 80 kilometer uit de kust.”

Tendercoördinator Jeroen Cauwels (RPS).

LiDAR-technologie

LiDAR-technologie. Spannend, innovatief en grensverleggend. Maar het klinkt voor de meeste mensen toch een beetje als de ver-van-mijn-bed-show. Hoe werkt dat dan precies?

LiDAR staat voor Light Detection and Ranging. Het is een technologie die de afstand tot een object of oppervlak bepaalt met onzichtbare laserpulsen. LiDAR werkt daarbij volgens hetzelfde principe als een radar. Er wordt een signaal uitgezonden en dat zal enige tijd later door reflectie weer worden opgevangen. Prettig is dat de LiDAR-boeien hierbij in hun eigen energieverbruik voorzien. Want ze zijn uitgerust met zonnepanelen en kleine windmolentjes.

Internationale kruisbestuiving

Voor de inzet van deze technologie werkt de wereldwijde opererende Energy divisie van RPS nauw samen met het team van RPS in Nederland. Jeroen: “Onze collega’s uit de UK, Noord-Amerika en Australië hebben al campagnes gedaan in Zuid-Korea en in New York. Op dit moment liggen er in Polen een aantal boeien in het water voor het generen van metocean-data.”

Behzad: “Die internationale component maakt dit project voor mij ook zo leuk. Je maakt kennis met allerlei nieuwe inzichten en leert veel van elkaar.”

Een geavanceerde Lida in de boei meet nauwkeurig de wind op meerdere hoogtes (lees verderop in het artikel een nadere uitwerking van deze techniek).

Oesters kweken

RVO voerde eerder al metocean-campagnes uit voor onder meer Borssele, Hollandse Kust en Ten noorden van de Waddeneilanden. Wat maakt de campagnes voor IJmuiden Ver en Nederwiek anders?

Behzad: “Hoewel de algehele Noordzee al wordt gebruikt voor veel toepassingen, willen wij onderzoeken of er naast het naast het opwekken van elektriciteit in de windparken meerdere toepassingen mogelijk zijn. Zoals het groeien van zeewier of kweken van oesters. Daarnaast nemen we metingen voor ecologie mee. Zo kijken we naar de eigenschappen van de zee als het bijvoorbeeld gaat om het zoutgehalte.”

Uiteindelijk leveren de verschillende contractanten, zoals RPS, verschillende datasets op die niet alleen bestaan uit wind- en golfdata uit de metocean-campagne, maar ook uit bodemdata, geofysische campagnes en geotechnische campagnes. “De ontwikkelaars van de windparken kunnen hiermee aan de slag gaan, want het wordt openbaar beschikbaar gesteld”, merkt Behzad op.

Impressie van een LiDAR-boei op zee.

Onafhankelijke energievoorziening

Behzad praat met passie over het project. De van origine ingenieur is oprecht geïnteresseerd en betrokken. Hij geeft aan dat de RVO er bewust voor heeft gekozen om van meet af aan niet boven, maar nadrukkelijk naast de contractant te staan. “We vinden het belangrijk om de mensen te leren kennen met wie we samenwerken en meer te weten over de mogelijkheden van de LiDAR-technologie.”

RVO heeft zich versterkt met inhoudelijke kennisexperts. Er is wekelijks overleg met alle betrokkenen. “RPS waardeert het dat wij meedenken en kritische vragen stellen. Verder blijven wij daarnaast continu in contact met de windpark ontwikkelaars over wat zij willen. Wij vergaren de dataset immers voor hen. Daarom streven wij ernaar hun wensen en behoeften zo goed mogelijk te vertalen naar wat wij van de contractant vragen”, besluit Behzad.

Zo wordt als het gaat om de energievoorziening stilaan gewerkt aan een schoner en onafhankelijker Nederland. Een streven dat overigens niet beperkt blijft tot de landsgrenzen. Want de windparken op zee zijn aangesloten op het Nederlandse elektriciteitsnetwerk en bieden straks ook energie aan voor de vraag uit andere Europese landen. Het illustreert de grootschalige impact van dit project waar we de komende tijd vast veel meer van gaan horen.

Het internationale team van RPS uit Australië dat zich de komende twee jaar gaat ontfermen over de inzet van de LiDAR-boeien. Met van links naar rechts: Kingsley Greville, Shariff Bruce, Maan Bruce en Haseab Seeni.

 

Hoe meet je het windpotentieel en de metocean-omstandigheden?
Kijkje in de keuken van de toegepaste techniek


Onderstaand een impressie van de onderdelen en technieken die RPS inzet om het potentieel aan windenergie en metocean-omstandigheden te meten. De systemen worden op afstand gemonitord en de meeste data is online beschikbaar.

Demonstratie-opstelling van een van de gecertificeerde afmeercomponenten. Dit is een deel van de meerlijn die de drijvende LiDAR-boei verbindt met het 2,4 ton klompgewicht dat op de zeebodem ligt. Zo fungeert het als een ‘zachte’ verankering in de zeebodem.

Gedetailleerd aanzicht van het rubberen koord met nylon veiligheidslijn. Dit deel van de meerlijn biedt flexibiliteit aan de verbinding met de drijvende LiDAR-boei. Hierdoor is een nauwkeurige meting van de richtingsgolven mogelijk en blijft de boei op zijn plaats tijdens extreme weersomstandigheden.

Impressie van de getijhoogtemeter; deze druksensor bevindt zich op de zeebodem en meet de veranderingen van de waterhoogte als gevolg van getijden. Hierdoor kunnen regelmatige veranderingen van het wateroppervlak worden geregistreerd. Dit complimenteert de sensoren op de boei die ook getijden meten met behulp van GNSS-satelliettechnologie.

Impressie van de Oceano akoestische release-apparaten. Deze maken deel uit van de tweede meerlijn die is uitgerust met oceaanstroom en CTD-instrumentatie. Ze zorgen ervoor dat de mid-water floater kan worden losgelaten om de verzonken ankerlijn te herstellen voor jaarlijks onderhoud.

Deze ADCP (Acoustic Doppler Current Profiler) wordt geïnstalleerd in de drijvende LiDAR-boei. Net als de sonartechnologie meet dit instrument de snelheid en richtingen van de oceaanstroom op verschillende waterniveaus door de waterkolom.

Aanzicht van de laterale zonnepanelen die zijn gemonteerd op de drijvende LiDAR-boei. Ze leveren duurzame stroom aan de verschillende instrumenten die aan boord van de boeien zijn gemonteerd, met name de LiDAR.

Gedetailleerd beeld van het LiDAR-apparaat dat in de boei is gemonteerd. Dit geavanceerde apparaat meet nauwkeurig de wind op meerdere hoogtes. Het apparaat schiet laserstralen (een draaiende kegel) op verschillende hoogten de atmosfeer in en registreert de windsnelheid en -richting. De wisser houdt de ruit schoon van water en vuil.

Bron (foto): windopzee.nl

 

Het bericht Boeiend windenergieproject op de Noordzee verscheen eerst op RPS.