Flevoland beleeft primeur met explosievenonderzoek
Voor de eerste keer in de Nederlandse geschiedenis is een hele provincie op ontplofbare oorlogsresten onderzocht. In opdracht van provincie Flevoland, Waterschap Zuiderzeeland en de gemeente Lelystad heeft advies- en ingenieursbureau RPS de achtergebleven explosieven uit de Tweede Wereldoorlog in kaart gebracht. Dit onderzoek leverde verrassende resultaten op uit de geschiedenis van onze jongste provincie.
Deze geschiedenis vroeg bij het historische vooronderzoek naar de explosieven al direct om een andere benadering. Tijdens de Tweede Wereldoorlog bestond de Provincie Flevoland immers nog niet. Het enige land was de in 1942 drooggevallen Noordoostpolder. De Flevopolder werd pas na de oorlog drooggelegd.
RPS heeft daarom niet alleen uit de gebruikelijke bronnen geput, zoals uit de literatuur, munitieruimingen, bombardementsgegevens en luchtfoto’s, maar ook andere archieven geraadpleegd. Het gaat om de archieven van Rijkswaterstaat, Koninklijke Marine en het ministerie van Landbouw en Visserij.
Meer concreet gaat het om duizenden munitieruimingen, 41 gemeentelijke en 6 provinciale archieven. De onderzoekers stuitten daarbij voor de IJsselmeerpolders op verrassende ontdekkingen. Hieruit blijkt dat dit ‘nieuwe land’ meer geschiedenis herbergt dan aanvankelijk werd gedacht.
Duizenden granaten
Wie had er bijvoorbeeld gedacht dat sinds de drooglegging en ontginning van de Flevopolder duizenden granaten zijn aangetroffen? Tijdens het onderzoek bleek namelijk dat het IJsselmeer door zowel de Nederlanders, als de Duitsers intensief is gebruikt als schietterrein. Bij Harderwijk lag zelfs de grootste Flak-schietbaan buiten Duitsland. Terwijl bij Almere diverse 24 centimeter granaten zijn aangetroffen uit forteiland Pampus.
Vliegtuigwrakken
Verder kwamen bij de drooglegging van de polder ook veel wrakken van neergeschoten vliegtuigen ‘boven water’. Veelal van geallieerde, maar ook van Duitse komaf. In het IJsselmeer en in het Markermeer is de afgelopen jaren een aantal van deze vliegtuigen geborgen. Denk aan de Short Stirling BK716 bij Almere in 2020. Zo blijkt het IJsselmeer op een unieke wijze betrokken te zijn geweest bij de luchtoorlog boven Nederland.
Presentatie resultaten
RPS heeft de onderzoeksresultaten gepresenteerd in een bodembelastingkaart Ontplofbare Oorlogsresten (OO). Op deze kaart staan de gebieden waar een verhoogd risico bestaat op het aantreffen van explosieven, de zogenaamde verdachte gebieden. Zo kunnen bij werkzaamheden tijdig beheersmaatregelen worden getroffen. Niet alleen om projectstagnatie te voorkomen, maar bovenal om veilig te werken.
Verdacht gebied
De bewoners in verdacht gebied hoeven zich volgens de specialisten van RPS overigens geen zorgen te maken. De kans dat een explosief spontaan ontploft is minimaal. Bovendien hoeven er voor het kleinschalig graven in de tuin of bij normale landbouwwerkzaamheden geen extra maatregelen genomen te worden.
Meer informatie
Op zoek naar een specialist die u van a tot z begeleidt bij het onderzoek en de detectie naar ontplofbare oorlogsresten? Wij brengen met een historisch vooronderzoek allereerst de risico’s op het aantreffen van conventionele explosieven binnen een onderzoeksgebied in kaart.
Vervolgens kunt u ervoor kiezen meer duidelijkheid te krijgen over uw project en/of locatie met onze risicoanalyse. Met onze geavanceerde opsporingsapparatuur zijn wij tot slot in staat explosieven op te sporen, lokaliseren en identificeren.
Het bericht Flevoland beleeft primeur met explosievenonderzoek verscheen eerst op RPS.