Van twijfel naar duidelijkheid
Dijkzigt Ziekenhuis in Rotterdam in control met asbestbeheer.
Het oude Dijkzigt Ziekenhuis in Rotterdam – dat later opging in het Erasmus MC – dateert uit de jaren zestig. In het gebouw is veel asbest verwerkt, wat jarenlang leidde tot vertraging en extra kosten tijdens verbouwingen. Dankzij het vastgoeddossier zijn die zorgen verleden tijd. “Vroeger was er vaak twijfel als werkzaamheden begonnen. Nu is er duidelijkheid vooraf.”
Gangbaar product
In de binnenstad van Rotterdam is hard gewerkt aan de nieuwbouw van het Erasmus MC. De ruimte is hard nodig om alle verhuisbewegingen op te vangen. Het oude ziekenhuisgebouw dateert van 1961 en heeft een problematiek waar de nieuwbouw uiteraard geen last meer van heeft: asbest. Matty Beek is binnen de sector vastgoedbeheer van Erasmus MC verantwoordelijk voor veiligheid en milieuzaken. “Nadat asbest in 1993 werd verboden hebben we de eerste onderzoeken verricht. We troffen veel asbest aan, zowel in vloeren, plafonds, wanden, leidingen als installatieruimtes. Dat is niet verrassend. Toen het gebouw werd opgeleverd, was asbest een heel gangbaar product.”
Preventieve maatregelen
Al het asbest verwijderen is geen optie. Dat is niet alleen onbetaalbaar, maar ook niet te combineren met de fulltime beschikbaarheid van gebouw en installaties. Het is bovendien niet nodig. Asbest dat verstopt zit achter wanden en onder vloeren levert pas gevaar op bij breken of boren. Wel zijn de nodige preventieve maatregelen genomen om medewerkers een veilige werkomgeving te kunnen blijven garanderen. Beek: “Dat hebben we opgelost door het asbest waarmee mensen in contact konden komen te coaten. Door die beschermlaag komt het materiaal niet in de lucht en is er geen gevaar voor de gezondheid.”
Digitale oplossing
Het Erasmus MC besteedt alle verbouwingswerkzaamheden uit; het voert echter wel de regie. De afgelopen jaren kwam het vaak voor dat een aannemer of installateur moest breken of boren en tijdens zijn werkzaamheden op asbestverdacht materiaal stuitte. “Dat leidde steevast tot vertraging”, legt Beek uit. “Het werk moest dan direct worden stilgelegd. Vervolgens werd het materiaal geïnspecteerd en werden luchtmetingen verricht. Als er inderdaad asbest aanwezig was, moest dat eerst worden gesaneerd voordat de installateur verder kon met zijn werk. Dat zorgde voor vertraging, extra kosten en voor onrust onder medewerkers.” In de loop der jaren werden tal van ruimtes op asbest onderzocht. “Het probleem was dat er geen totaaloverzicht was”, zegt Beek.
Gangbaar product
In de binnenstad van Rotterdam is hard gewerkt aan de nieuwbouw van het Erasmus MC. De ruimte is hard nodig om alle verhuisbewegingen op te vangen. Het oude ziekenhuisgebouw dateert van 1961 en heeft een problematiek waar de nieuwbouw uiteraard geen last meer van heeft: asbest. Matty Beek is binnen de sector vastgoedbeheer van Erasmus MC verantwoordelijk voor veiligheid en milieuzaken. “Nadat asbest in 1993 werd verboden hebben we de eerste onderzoeken verricht. We troffen veel asbest aan, zowel in vloeren, plafonds, wanden, leidingen als installatieruimtes. Dat is niet verrassend. Toen het gebouw werd opgeleverd, was asbest een heel gangbaar product.”
Preventieve maatregelen
Al het asbest verwijderen is geen optie. Dat is niet alleen onbetaalbaar, maar ook niet te combineren met de fulltime beschikbaarheid van gebouw en installaties. Het is bovendien niet nodig. Asbest dat verstopt zit achter wanden en onder vloeren levert pas gevaar op bij breken of boren. Wel zijn de nodige preventieve maatregelen genomen om medewerkers een veilige werkomgeving te kunnen blijven garanderen. Beek: “Dat hebben we opgelost door het asbest waarmee mensen in contact konden komen te coaten. Door die beschermlaag komt het materiaal niet in de lucht en is er geen gevaar voor de gezondheid.”
Digitale oplossing
Het Erasmus MC besteedt alle verbouwingswerkzaamheden uit; het voert echter wel de regie. De afgelopen jaren kwam het vaak voor dat een aannemer of installateur moest breken of boren en tijdens zijn werkzaamheden op asbestverdacht materiaal stuitte. “Dat leidde steevast tot vertraging”, legt Beek uit. “Het werk moest dan direct worden stilgelegd. Vervolgens werd het materiaal geïnspecteerd en werden luchtmetingen verricht. Als er inderdaad asbest aanwezig was, moest dat eerst worden gesaneerd voordat de installateur verder kon met zijn werk. Dat zorgde voor vertraging, extra kosten en voor onrust onder medewerkers.” In de loop der jaren werden tal van ruimtes op asbest onderzocht. “Het probleem was dat er geen totaaloverzicht was”, zegt Beek.
Asbest in kaart
Om dat overzicht alsnog te krijgen, besloot Erasmus MC voor eens en voor altijd het aanwezige asbest in de oude gebouwen, met een vloeroppervlak van 400.000 vierkante meter, in kaart te brengen. “Het moest een digitale oplossing zijn, en op tekening, niet in Excel. Eén beeld zegt meer dan duizend woorden. Een elektricien die aan de slag gaat, moet in één oogopslag kunnen begrijpen hoe het zit.” Erasmus MC trok samen op met RPS, dat al het aanwezige asbest in kaart bracht en een online vastgoeddossier ontwikkelde waarin de resultaten kunnen worden opgeslagen en geactualiseerd. Het onderzoek nam een jaar in beslag.
Twijfel wegnemen
Beek klapt zijn laptop open. Op zijn scherm verschijnt een mappenstructuur, ingedeeld naar ruimtenummers. Als hij doorklikt verschijnt een plattegrond van het gewenste vertrek in beeld. Hij zoomt in en wijst op een rode lijn: “Kijk, in deze wand zit asbest. De witte stukken die je ziet, zijn gesaneerd.” Weer andere kleuren staan voor ‘asbestvrij’ of ‘asbestverdacht’. “Je hebt meteen de informatie die je zoekt. Je ziet heel precies waar het asbest zit: bijvoorbeeld in een plafond, een leiding of een beugel van een leiding. Onze projectmanagers kunnen ingehuurde aannemers en installateurs daardoor in een paar minuten instrueren, zonder dat ze hele rapporten moeten doorworstelen of afhankelijk zijn van individuele medewerkers. Vroeger was er vaak twijfel als werkzaamheden begonnen. Nu kunnen we die twijfel vooraf wegnemen.”
Actualiseren
Het verschil met vroeger, zegt Beek, is het verschil tussen wel of niet zeker weten. “We varen nu op ons dossier. Dat zorgt voor tijdwinst, kostenbesparing en het geeft rust. We hebben deze aanpak duidelijk gecommuniceerd naar het ziekenhuispersoneel. In het verleden was er onrust onder medewerkers, ook zij hoorden de verhalen in de media over de gezondheidsrisico’s. Het aantal vragen over asbest is drastisch afgenomen.” De totale kosten van het inventariseren en documenteren waren aanzienlijk. “De investering verdienen we echter snel terug. Vroeger maakten we bij iedere inventarisatie kosten, naast de kosten voor oponthoud van werk. Verschillende gebouwen van het Erasmus MC moeten nog jaren mee, dan is de rekensom snel gemaakt.”
Waarschuwing
Het vastgoeddossier is eenvoudig uit te breiden met andere statische gegevens. Denk aan gegevens over legionella of brandveiligheid. Ook certificaten en meetresultaten kunnen in het dossier worden ondergebracht en voorzien van tekeningen en foto’s. Beek geeft ook een waarschuwing. “We hebben alles goed in beeld gebracht nu, maar het is zaak om het bij te houden. Als bij het plaatsen van een nieuwe installatie asbest is verwijderd, moet je dat verwerken in het dossier. We hebben de processen zo ingeregeld dat het dossier elk kwartaal wordt geactualiseerd. Doe je dat niet, dan kun je over twee jaar weer opnieuw beginnen.”
Heldere afspraken
Ook over de toegang tot de gegevens zijn heldere afspraken gemaakt. Grote bouwbedrijven die dagelijks aanwezig zijn, hebben zelf toegang tot het vastgoeddossier. Kleinere partijen krijgen de documenten toegestuurd. Erasmus MC houdt ook hier graag de regie en wil voorkomen dat verouderde documenten worden gebruikt. Terwijl hij zijn laptop dichtklapt, zegt Beek: “Je bent als werkgever verplicht om asbest te inventariseren en te documenteren. Doe het dan goed en niet op basis van vermoedens. Ik kan deze aanpak iedereen aanraden.”
Het bericht Van twijfel naar duidelijkheid verscheen eerst op RPS.