‘Wij werken hier veilig, of we werken hier niet’
Als het om de principes van veilig werken gaat, hebben het Havenbedrijf Rotterdam en RPS elkaar gevonden. Al merken zij in de praktijk dat er nog altijd een verschil is tussen denken én doen. Daar weten Bodemadviseur Thomas Ligtenberg en medewerker Veiligheid en Kwaliteit Peter Broers alles van.
“Kijk, dit is de plek!”, roept Thomas Ligtenberg van Havenbedrijf Rotterdam plots bij het passeren van een weg die leidt naar de veerbootterminal van Europoort Rotterdam. “Jullie veldmedewerkers waren hier aan het boren. Midden op de doorgaande weg. Ze hadden twee werkbusjes tegenover elkaar gezet, die fungeerden als wegafsluiting. Dat vond ik inventief. Want dit is een manier waarop je veilig werkt.”
Als het om veiligheid op de werkvloer gaat, ontgaat de bodemadviseur weinig. Niet voor niets heeft hij dit thema in portefeuille. Samen met Peter Broers, medewerker Kwaliteit en Veiligheid bij RPS, voert hij een werkplekinspectie uit. Eens per maand vaste prik binnen het havenbedrijf, ook de directie is jaarlijks een keer aan de beurt.
Werkplekinspectie uitvoeren
Peter vertelt dat dit bij zijn werkgever niets anders is. “Bij ons voeren alle teamleiders en hoger, dus ook de HR- en algemeen directeur vier keer per jaar een werkplekinspectie uit. Daar hebben we vanuit de veiligheidsladder ook een gedragsobservatie aan gekoppeld. Waar het in het begin soms best een uitdaging was om mensen naar buiten te krijgen, merk je nu juist het tegenovergestelde. Men vindt het steeds leuker. Dan merk je dat veilig werken écht gaat leven.”
Belangrijk, want je wil toch vooral aan de voorkant investeren of er risico’s zijn bij het uitvoeren van het veldwerk. “Bij zo’n inspectie kom je altijd weer dingen tegen. Dat een werknemer ‘even een klinkertje slaat’ zonder brilletje. Negen van de tien keer doen ze wel een bril op, maar nu toevallig niet”, beaamt Peter eerlijk.
Hij vervolgt: “Thomas speelt hier dan handig op in: ‘Ben je niks vergeten?’, vraagt hij dan met een knipoog. Mijn collega liep direct naar de bus om een brilletje te pakken. Ik denk dat dit wel aankomt bij de jongens. Hij zal dit de volgende keer niet vergeten. Het is een leerproces.”
Thomas knikt instemmend: “Het is van belang dat je er iemand niet op afstraft, want dat werkt averechts. Positief coachen is het devies.”
Gevaarlijke stoffen
RPS voert binnen een raamcontract met het havenbedrijf (water)bodemonderzoeken uit. Van monstername en analyse tot en met advisering van het te baggeren onderhoudssediment. Taken die de komende jaren vereist zijn voor het op diepte houden van de havens en vaarwegen in de mainport Rotterdam. Een van de belangrijkste risico’s die daarmee gepaard gaan, is het item gevaarlijke stoffen.
Peter legt uit: “Je hebt de bodemverontreiniging die je aan de voorkant verwacht. Maar je hebt ook te maken met onverwachte verontreiniging. Bijvoorbeeld als je in de weg aan het boren bent met een stuk puinverharding eronder waar je onverwacht asbest tegenkomt.”
Risico’s op een schip
Thomas stelt dat de omgeving op dit moment de belangrijkste factor is binnen veilig werken. De bodemadviseur verklaart: “De stoffen die bij het boren omhoog komen, daar heeft men wel kijk op. Dat hebben ze al zo vaak gedaan en ze weten precies hoe daarop te acteren. Vaak zit een ongeluk in een klein hoekje. Je stapt naar achteren en kijkt niet om….”
Werken op een boot is risicovol werk. Er staan soms kranen op. Je moet rekening houden met een draaiende giek. “Je hebt natuurlijk veel minder bewegingsvrijheid en krijgt te maken met allerlei weersomstandigheden. Dus het kan glad worden”, weet Peter.
“Ik kijk daarom ook altijd als eerste naar een opgeruimde werkplek”, vult Thomas aan. “Liggen er geen stangen en boorkernen naast? Op een schip geldt dit nog veel nadrukkelijker.”
Werkdruk
Daarnaast zijn er volgens Peter nog allerlei reguliere risico’s. Denk aan de lichaamsbelasting door zwaar werk, maar ook een stukje werkdruk. “Dan denk je op het eerste gezicht van: ‘dat is niet zo spannend’. Maar dit kan er wel voor zorgen dat mensen gejaagd het veld ingaan en daardoor de LMRA (Laatste Minuut Risico Analyse, red.) niet uitvoeren. Er hangen zoveel dingen met elkaar samen. En dan heb ik het nog niets eens over zaken die vanuit veiligheidsoverwegingen niet verplicht, maar wel wenselijk zijn om erger te voorkomen.”
Thomas noemt een voorbeeld uit de praktijk. “Het was in de zomer. Een graadje of 35. Ik ben toen op inspectie geweest. Waar normaliter het veldwerk met twee man is ingepland, stond er nu iemand alleen op de Maasvlakte. Hoewel het te prijzen is dat hij het werk aanpakt, kun je je wel afvragen of het verstandig is. Het gaat toch om vele hectares die je daar onderzoekt. Als je hier tegen de vlakte gaat, is er niemand die je opmerkt. Dus, als er iemand zich ’s ochtends plots ziekmeldt, dan plan het maar om of zorg dat je er iemand anders bijkrijgt.”
Gedragsregels
“Vanuit onze incidentmeldingen is niet voor niets naar voren gekomen dat alleen werken ook bij ons een toprisico is”, vult Peter aan. Thomas vertelt dat dit item voortaan aan de voorkant in het veiligheidsplan expliciet wordt meegenomen. “Ga je met één of twee veldwerkers werken? En licht dat toe, zodat we het in elke specifieke situatie waarin ze terechtkomen nauwlettend kunnen beoordelen.”
Peter vervolgt: “Dit is ook iets waar onze directie voortdurend op hamert met onze gedragsregels. Heb je niet de juiste spullen. Is de situatie toch anders dan vooraf gedacht. Zijn er bepaalde omstandigheden, zoals het weer dat omslaat. Ga dan niet te koste van alles beginnen. We werken veilig of we werken niet.”
Thomas knikt: “Zo staan wij er ook in. We kiezen liever voor meerwerk, dan dat er iets gebeurt doordat er te snel en onvoorbereid wordt gehandeld. Je wil simpelweg niet dat een van de veldmedewerkers iets overkomt.”
Van zonnebrand tot tekenbeet
De medewerker die alleen op de Maasvlakte stond, had overigens wel al zijn PBM’s aan. “Keurig, maar hoewel niet vereist, is een petje bij die brandende zon ook raadzaam”, geeft Thomas nog een tip.
“Het consequent insmeren met zonnebrand, is daarbij ook vaak zo’n ondergeschoven kindje, waar we medewerkers in de zomer voortdurend op attenderen”, ervaart Peter.
“Of wat te denken van teken. Een tekenbeet kan je leven verwoesten. We kregen vanuit ons team ecologen op een bepaald moment een melding dat er een verhoogd tekenrisico was. Daar is door hen toen direct een toolbox voor gemaakt en breed binnen de organisatie gedeeld.”
“Daar spinnen wij dan ook weer garen bij”, weet Thomas. “Want deze ervaringen kunnen wij ook weer gebruiken binnen het havengebied.”
“Zo brengen we elkaar naar een hoger veiligheidsniveau op de werkvloer. Dat is waar het toch allemaal om draait”, besluit Peter.
Meer informatie
Meer weten over hoe RPS omgaat met veilig werken omgaat? Kijk hier eens op onze uitgebreide webpagina over veiligheid.
Het bericht ‘Wij werken hier veilig, of we werken hier niet’ verscheen eerst op RPS.